ورود بخش خصوصی و حضور نظارتی دولت؛ تنها راه اصلاح زنجیره آرد
به گفته رئیس اتحادیه نانهای حجیم و نیمه حجیم، به منظور ساماندهی صنعت آرد، یارانه گندم باید حذف شود و کارخانه آرد با توجه به کیفیت و ویژگیهای محصول نهایی، گندم مورد نظر خود را از کشاورز بخرد و دولت تنها مسئول نظارت باشد. در این صورت کشاورز مجبور می شود گندم با کیفیت مناسب کشت کند.
محمدجواد کرمی، رئیس اتحادیه نان های حجیم و نیمه حجیم، با اشاره به این‌که در ایران واریته های متنوعی از گندم وجود دارد که همگی کیفیت مناسب را ندارند، تأکید کرد: «تا زمانی که دولت هم گندم را میخرد و هم خودش مسئول نظارت و فروش گندم در کشور است، کشاورز و ارگان‌های دیگر انگیزه ای برای اصلاح گندم و افزایش کیفیت آن ندارند. بنابراین دولت باید تنها نقش نظارتی داشته باشد و به کارخانه های آرد اجازه دهد خود بر اساس نیازشان گندم مناسب را از کشاورزان بخرند. تجربه کشورهای دیگر به خوبی نتیجه‌ی این راهکار را نشان داده است.»
وی سپس با اشاره به ظرفیت قابل توجه کشور برای صادرات آرد عنوان کرد: «کارخانه های عظیم آردی که در ایران وجود دارد در حوزه‌ی خاورمیانه و بسیاری از کشورها مثال زدنی است که خود گویای پتانسیل بالای صادرات آرد به کشورهای همسایه مانند عراق، سوریه، عربستان و … است. اما متأسفانه با وضعیت حال حاضر این صنعت در ایران، ترکیه تمام بازار آرد این کشورها را گرفته است.»
تشدید پراکندگی کیفیت گندم به دلیل واردات مدیریت نشده
رئیس اتحادیه نان های حجیم و نیمه حجیم، عدم مدیریت در بخش واردات را یکی دیگر از مشکلات این بخش عنوان و اضافه کرد: «متأسفانه به دلیل مدیریت ناکافی در بخش واردات گندم ما شاهد پراکندگی کیفیت گندم در شهرهای مختلف در طول سال هستیم. در برخی ماه های سال آنچنان حجم واردات گندم بالا است که بهبود دهنده سازها و اصلاح کننده های آرد با مشکل مواجه می شوند و گاه شاهد میزان بالایی از گندم داخلی سن زده و بی کیفیت در کارخانه های آرد هستیم. اگر گندم به میزان لازم و در زمان مناسب وارد و با گندم های داخلی مخلوط شود، مشکل کل سال حل می شود.»
وی سپس با اشاره به این‌که در برخی مناطق مانند خوزستان و گلستان گندم هایی با کیفیت عالی کشت می شود، اختلاط این نوع گندم با گندم ضعیفتر مناطقی چون همدان و یزد را راه حل مناسبی برای ایجاد کیفیت مناسب گندم در تمام نقاط کشور دانست و توضیح داد: «اختلاط گندم یکی از روشهای متعادل کردن کیفیت آرد بنا به ویژگی محصول نهایی است که در همه جای دنیا رواج دارد، حتی فرانسه هم به عنوان بزرگترین تولیدکننده‌ی گندم، سالانه مقداری گندم جهت اختلاط و رسیدن به آرد با کیفیت مورد نظر وارد می کند. اما در ایران این وضع به گونه ای دیگر است و از آنجا که کل گندم داخلی کشور در انحصار دولت می باشد اگر کارخانه ای گندم وارد کند، محکوم به اختلاط با گندم دولتی است که به دلیل یارانه ای بودن آن دچار مشکل می شود.»
وی در انتها درخصوص میزان نیاز کشور به گندم و تفاوت مقدار اسمی خریداری شده از کشاور با مقدار واقعی آن گفت: «11 میلیون تن گندم در کشور مورد نیاز است که 2 تا 2.5 میلیون تن برای صنف و صنعت (ماکارونی، بیسکوییت، ویفر، کیک و کلوچه، گلوتن سازی ها و در کل مصارف آردی) و 8.5 میلیون تن برای خبازی و نانوایی ها مصرف می شود که از این 8.5 میلیون تن 500،000 تن برای مصارف صنعتی و فانتزی است. موجودی خرید گندم دولت از کشاورز با موجودی واقعی متفاوت است زیرا متأسفانه همراه گندم مقدار زیادی شن، و ماسه، و سنگ و … وجود دارد. و بنابراین به عنوان مثال از 8 میلیون تن گندم خریداری شده در آمارها حدود 2 میلیون تن مربوط به این ناخالصی ها است و در واقعیت دولت 6 میلیون تن گندم مصرفی خریداری کرده است.»
