پیشواز سال جدید با لباس‌های تمیزتر – نکته‌های شستشو
باوجود انواع مختلف ماشین‌های لباسشویی، شستن لباس‌ها، پرده‌ها، روتختی و ملحفه در آخر سال، کار ساده‌ای به نظر می‌رسد اما کافی است یک‌بار که ماشین لباسشویی خود را خالی می‌کنید با لباس‌هایی روبرو شوید که آب‌رفته‌اند، رنگ داده‌اند یا از شکل افتادند تا به خود بگویید چندان هم ساده نیست. در شستن لباس‌ها یک سری نکات مهم و ساده وجود دارد که اگر آن‌ها را بدانید می‌توانید هر لباسی را در خانه بشویید و سال جدید را تازه‌تر، تمیزتر و سبزتر آغاز کنید.
چهار عامل مهم در شستشوی لباس‌ها تأثیرگذار است: ماده شوینده، دمای شستشو، زمان و حرکات مکانیکی
در شستشوی دستی، معمولاً دما پایین است، شوینده‌های مخصوص شستشو با دست استفاده می‌شود که دارای کف زیاد هستند و حرکت مکانیکی درواقع با چنگ زدن اعمال می‌شود و زمان نیز بستگی به‌سرعت عمل فردی که شستشو را انجام می‌دهد و میزان کثیفی لباس‌ها دارد. در انتهای شستشو آب لباس با چلاندن خارج و لباس برای خشک شدن در محل مناسب پهن یا آویزان می‌شود.
در مورد شستشوی ماشینی، ماده شوینده که استفاده می‌شود، کف کمتری ایجاد می‌کند و این ماشین لباسشویی است که با حرکات خود چنگ زدن را شبیه‌سازی می‌کند. دما و زمان نیز بر اساس برنامه شستشوی تعیین‌شده تنظیم می‌شود. ماشین لباسشویی درواقع دو مرحله شستشو دارد، یکی مرحله چنگ زدن و دیگری مرحله آبگیری که آب لباس با حرکات چرخشی محفظه ماشین لباسشویی خارج می‌شود. میزان خشک شدن لباس در این مرحله به میزان سرعت چرخش محفظه بستگی دارد.
مواد شوینده
درگذشته تمامی عوامل مؤثر بر شستشو، سهم یکسان در شستشو داشتند، اما با پیشرفت علم سهم مواد شوینده در شستشو افزایش یافت که به دلایل مختلفی بوده است مانند:
- صرفه‌جویی در انرژی با پایین آوردن دمای شستشو
- مصرف آب کمتر برای حفاظت از منابع
- شستشو در زمان کوتاه‌تر برای صرفه‌جویی در زمان و انرژی
- حرکات مکانیکی ملایم‌تر برای حفظ لباس
درواقع مواد شوینده مدرن باید بتوانند در دمای پایین، زمان کوتاه و حرکات مکانیکی کمتر، لباس‌ها را بهتر بشویند.
در انتخاب مواد شوینده باید به جنس لباس، دمای شستشو و میزان کثیفی لباس‌ها توجه کرد. شوینده‌های حال حاضر با استفاده از فنّاوری‌های جدیدی چون آنزیم و سورفکتانت‌های مؤثر می‌توانند به‌خوبی لباس را در دماهای پایین تمیز کنند؛ اما باید دقت داشته باشید که برای هر نوع لباس چه شوینده‌ای استفاده کنید.
برای لباس‌های سفید کتان و پنبه که لکه بری در آن‌ها مهم است می‌توانید از شوینده‌های قوی‌تر استفاده کنید که دارای سفیدکننده و مقدار کافی آنزیم برای لکه بری هستند. دقت کنید که آنزیم‌ها به رنگ و بافت پارچه آسیب نمی‌رسانند و درصورتی‌که در محصول شوینده سفیدکننده اکسیژنه وجود داشته باشد نیز رنگ لباس آسیب نمی‌بیند.
اما برای لباس‌های تیره و رنگی بهتر است از مایعات لباسشویی استفاده کنید که گرچه سفیدکننده ندارند لکه بری آن‌ها با میزان کافی از آنزیم‌ها می‌تواند به سطح شوینده‌های پودری برسد.
در مورد لباس‌های ظریف و حساس مانند ابریشم و پشم حتماً از شوینده‌های ملایم مخصوص استفاده کنید تا آسیبی به آن‌ها نرسد و اگر لباس‌های نوزاد خود را می‌شویید که پوست حساس‌تری دارد از شوینده‌های ملایم که ریسک ایجاد آلرژی در آن‌ها با کاهش مواد شیمیایی و آلرژن کاهش یافته است، استفاده کنید.
چرخه‌های شستشو
در ماشین لباسشویی چرخه‌های شستشوی متفاوتی وجود دارد. چرخه شستشو شامل دو مرحله چنگ زدن لباس و آبگیری است و انتخاب یک چرخه شستشوی مناسب در کنار یک ماده شوینده مؤثر به تمیزی و حفظ پارچه کمک می‌کند. چرخه‌ای که انتخاب می‌شود بستگی به مقدار چنگ زدن و چرخشی دارد که لباس‌ها برای شسته شدن نیاز دارند و می‌توانند تحمل کند. این میزان چنگ زدن و آبکشی به‌صورت دور در دقیقه (RPM) نشان داده می‌شود و معمولاً از 300 تا 1200 متغیر است. لباس‌های حساس باید در دورهای پایین در حد 300 تا 500 دور در دقیقه شسته شوند اما لباس‌های محکم‌تر می‌توانند در دورهای بالا تا 1000 هم شسته شوند.
سرعت چنگ زدن و چرخش اغلب روی خود ماشین بخصوص روی مدل‌های پایین‌تر نمایش داده می‌شود؛ به‌عنوان‌مثال سریع/آهسته به معنای آن است که آن چرخه شامل چنگ زدن سریع یعنی قوی، تند یا شدید و یک آبگیری چرخشی آهسته است.
انواع چرخه شستشو
چرخه‌های اصلی که تقریباً در تمام ماشین‌های لباسشویی وجود دارد، چرخه نرمال یا معمولی، چرخه فشار دائم و چرخه ملایم است. چرخه‌های دیگری هم هستند که ماشین‌های لباسشویی مدرن به آن مجهزند و خود شما نیز می‌توانید بر اساس نیاز خود چرخه‌هایی با دما و سرعت مطلوب خود تنظیم و ذخیره کنید. برخی چرخه‌ها مرحله پیش-خیساندن دارند. در برخی زمان چنگ زدن طولانی‌تر است و در برخی در زمان‌های از پیش تعیین‌شده بوستر یا سفیدکننده اضافه می‌شود.
چرخه نرمال یا معمولی
این چرخه طولانی‌ترین چرخه با بالاترین میزان چنگ زدن است و برای شستن لباس‌های کثیف، لکه‌دار و عرق کرده مناسب است. این چرخه ترکیبی است از سریع/سریع یعنی هم چنگ زدن و هم آبگیری هر دو سریع هستند. لباس‌هایی که می‌توانند در این نوع چرخه استفاده شوند از جنس کتان، لینن و جین و همچنین مخلوطی از انواع پارچه هستند و حوله و روتختی و لباس‌هایی که بسیار لکه‌دار هستند می‌توانند در این چرخه شسته شوند در غیر این صورت مکن است تمیز نشوند.
- چرخه فشار دائم
این چرخه مناسب پارچه‌های مصنوعی مانند ریون، بافتنی، پلی‌استر و استات و لباس‌هایی است که اتو نمی‌شوند تا شکل لباس حفظ شود. این نوع پارچه‌ها نیاز به چنگ زدنی سریع مانند چرخه معمولی دارند تا بوی آن‌ها برطرف شود، اما آبگیری آن‌ها باید آهسته مانند چرخه لباس‌های ظریف باشد تا در اثر سایش زیاد چرک، پرزدار یا پاره نشوند بنابراین این چرخه ترکیبی از سریع/آهسته است.
- چرخه ملایم
چرخه ملایم ترکیب آهسته/آهسته یعنی چنگ زدن و آبگیری آهسته است. کاهش ساییدگی و حرکات لباس به حفاظت پارچه کمک می‌کند؛ اما به‌غیراز ابریشم و پشم پارچه‌های کمی هستند که نیاز به این چرخه شستشو دارند. ماند پارچه‌هایی که تکه‌دوزی یا پولک‌دوزی دارند، حریر، تور یا قلاب‌بافی هستند یا بسیار ظریف و یا قدیمی هستند که نیاز به محافظت دارند؛ اما باید دقت کرد که کاهش سرعت چنگ زدن و آبگیری میزان تمیزکنندگی را در برخی موارد کاهش می‌دهد. در صورت نیاز به استفاده از این چرخه بهتر است از شوینده‌های ملایم نیز استفاده کنید.
- چرخه عمل با بخار
در این چرخه در زمان‌های از پیش تعیین‌شده در از بخار برای لکه بری بهتر استفاده می‌شود که برای از بین بردن لکه‌های مقاوم مؤثر است.
- چرخه ضدعفونی
در این چرخه با اجاقک‌های داخلی دمای آب تا 150 درجه بالابرده و معمولاً از بخار نیز استفاده می‌شود تا لباس‌ها کاملاً تمیز و ضدعفونی گردند. این چرخه برای شستشوی لباس‌هایی با لکه‌های قدیمی و همچنین شستن کهنه بچه‌ها مناسب است.
- چرخه لباس‌های سفید
این چرخه برای شستن لباس‌های سفید استفاده می‌شود که در آن معمولاً از بالاترین درجه حرارت (60 تا 90 درجه سانتی گراد) و بیشترین میزان چنگ زدن استفاده می‌شود تا لباس‌های سفید کاملاً تمیز شوند.
- آبکشی سریع
برای میزان لباس کم که چندان کثیف نیست، نیاز به آب کمتری برای شستشو وجود دارد و می‌توان در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد. ازآنجاکه زمان شستشو در این چرخه کوتاه است بهتر است از شوینده‌ای استفاده کنید که بتواند در این زمان کوتاه پاک‌کنندگی کافی داشته باشد.
- پیش شستشو
این چرخه برای لباس‌های خیلی کثیف که نیاز به تمیز کردن اولیه دارند مناسب است، یک آبکشی اضافی با آب سرد و بدون شوینده دارد.
- چرخه آبگیری
اگر لباس‌های شما بعد از اتمام چرخه شستشوی انتخاب‌شده هنوز به‌اندازه کافی آبگیری نشده می‌توانید از این چرخه استفاده کنید که درواقع فقط یک سیکل چرخشی برای خروج آب است. ولی در انتخاب سرعت چرخش دقت کنید به لباس‌هایتان آسیبی نرسد.
بیشتر بخوانید: نگاهی تازه به نقش نرم کننده های البسه، تبدیل چالش به فرصت
دماهای مناسب شستشو
قبل از آغاز شستشو باید اطلاعات روی لباس را چک کنید تا ببینید حداکثر دمایی که هر لباس می‌تواند در آن شسته شود چقدر است؛ اما برای شستشوی لباس‌هایتان بهتراست از دماهای پایین استفاده کنید. بسیاری فکر می‌کنند استفاده از دماهای بالا مانند 60 درجه برای تمیز کردن لباس‌های سفید لازم است اما لباس‌های سفید در این دما شسته می‌شوند چون معمولاً تحمل این دما را دارند. درحالی‌که شستشو در دمای 30 درجه با استفاده از یک شوینده مؤثر معمولاً برای تمام لباس‌ها مناسب است، به بافت آن‌ها آسیب نمی‌رساند و در مصرف انرژِی نیز تا 40% صرفه‌جویی می‌کند. دمای بالا گاه باعث تثبیت لکه‌ها، آب رفتن لباس‌های 100 درصد کتان و آسیب دیدن لباس‌های پشمی می‌شود.
دماهای بالا مانند 40 یا 60 درجه برای شستن و ضدعفونی حوله و روتختی که به‌سرعت کثیف می‌شوند و در تماس زیاد با بدن هستند، مناسب است. برای شستن لباس‌های بیماران نیز استفاده از دمای بالا باعث از بین رفتن باکتری‌ها و کپک‌ها و بو می‌شود.
رنگ‌های براق و تیره بهتر است در دمای کمتر و چرخه کوتاه‌تر شسته شوند. دماهای بالا از دست رفتن رنک و کمرنگ شدن لباس‌های براق و سیاه را شدت می‌بخشد زیرا الیاف لباس را باز می‌کند.
لباس‌های جین را بهتر است در دفعات کمتر و در دماهای پایین‌تر (30 درجه سانتی‌گراد یا کمتر) بشویید.
لباس‌های پشمی نیز در دماهای پایین و چرخه ملایم با استفاده از شوینده‌های ملایم بهتر شسته می‌شوند.
لباس کودکان و نوزادان را جدا بشویید زیرا پوست آن‌ها لطیف‌تر و حساس‌تر است. رنگ و جنس یونیفرم‌های مدرسه در دمای پایین بهتر حفظ می‌شود.
جدا کردن لباس‌ها
با توجه به نکات گفته‌شده مشخص است که همه انواع لباس‌ها نمی‌توانند در یک چرخه شستشوی مشابه شسته شوند بنابراین تفکیک لباس‌ها و دسته‌بندی آن‌ها پیش از شستشو اهمیت زیادی دارد. جدا کردن لباس‌ها همچنین ریسک رنگ دادن آن‌ها را کاهش می‌دهد. لباس‌ها را می‌توان بر اساس رنگ، جنس، وزن و میزان آلودگی آن‌ها تفکیک کرد.
تفکیک لباس‌ها بر اساس رنگ و جنس
لباس‌های سفید: تی‌شرت‌های سفید، لباس‌زیر سفید، جوراب سفید و دیگر موارد مشابه در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. لباس‌های کتان سفید محکم که می‌توانند چنگ زدن نرمال را چرخه شستشوی گرم یا داغ تحمل کنند، در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
لباس‌های تیره: لباس‌های خاکستری، مشکی، سرمه‌ای، بنفش تیره و رنگ‌های مشابه در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
لباس‌های روشن: لباس‌های با رنگ پاستلی‌تر مانند صورتی، بنفش کمرنگ، آبی روشن، سبز روشن و زرد در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
جین‌ها: همه لباس‌های جنس دنیم با هم شسته می‌شوند.
لباس‌های ظریف: زیرپوش زنانه، جوراب‌شلواری، لباس‌های ابریشمی قابل شستشو و هر لباسی را که می‌خواهید از چنگ زدن شدید دور نگه دارید، می‌توانید در این دسته‌بندی قرار دهید.
دسته‌بندی بر اساس وزن لباس
اگر لباس‌های با وزن متفاوت با هم شسته شوند، لباس‌های سنگین ممکن است باعث پاره شدن لباس‌هایی که سبک‌تر و نازک‌تر هستند شوند و همچنین لباس‌ها با وزن مختلف با یک سرعت آبگیری نمی‌شوند. به‌عنوان مثال حوله‌ها سنگین‌تر و ضخیم‌تر هستند و پرز می‌دهند که به لباس‌های دیگر منتقل می‌شود.
بیشتر بخوانید: نگاهی تازه به نقش نرم کننده های البسه، تبدیل چالش به فرصت
تفکیک لباس‌ها بر اساس میزان آلودگی
درحالی‌که لباس‌ها را تفکیک می‌کنید می‌توانید لکه‌های آن‌ها را نیز بررسی کنید ممکن است برخی نیاز به لکه‌گیری قبل از شستشو داشته باشند. همچنین ممکن است برخی از لباس‌ها دارای آلودگی زیاد یا خاصی باشند که بهتر است جداگانه شسته شوند تا آلودگی را به دیگر لباس‌ها منتقل نکنند یا در مواردی ممکن است به ضدعفونی و دماهای بالا نیاز داشته باشند. مثلاً لباس‌های نوزاد، حوله‌ها و روتختی‌ها باید جداگانه شسته شوند.
سال نو با شستشویی تازه
اگر پیش از آغاز شست‌وشو در این روزهای پایانی سال، زمانی را به یادگرفتن چرخه‌های شستشو، تفکیک لباس‌ها، بررسی لکه‌ها و میزان آلودگی آن‌ها و خواندن اختصاص دهید، می‌توانید مطمئن باشید لباس‌ها، حوله، روتختی‌ها و حتی پرده‌هایتان نه‌تنها تمیز و خوش‌بو از ماشین لباسشویی بیرون می‌آیند بلکه برای مدت‌زمان طولانی‌تری قابل‌استفاده با کمی مطالعه نه‌تنها لباس‌های تمیزتر و نوتری داشته باشیم، بلکه در مصرف آب، انرژی و زمان صرفه‌جویی کنیم.
منابع: Persil، Unilever، Mamalaundrytalk
میکروسکوپ را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
