مایع ظرفشویی: عادتها و توقعات
مایع ظرفشویی همچنان یکی از شوینده های اصلی در آشپزخانه محسوب می شود. با اینکه در زندگی مدرن امروزی ماشین های ظرفشویی نیز جایگاه خود را در آشپزخانه ها پیدا می کنند ولی شستن ظروف با مایع ظرفشویی همچنان به قوت خود باقی است. عادت شستن ظروف در سایر فرهنگ ها چگونه است؟ با هم در میکروسکوپ بخوانیم.
در جنگ جهانی اول و قبل از اینکه مایع ظرفشویی توسط آلمانی‌ها ابداع شود، بسیاری مردم از کربنات سدیم برای شستشوی ظروف استفاده می‌کردند. در اوایل قرن بیستم و در سال‌های 1930 تا 1940 تولیدکنندگان مایع ظرفشویی در امریکا شروع به‌کار کردند و در همین سال‌ها مایع ظرفشویی Teepol در اروپا به‌عنوان اولین برند، وارد بازار شد. مایع ظرفشویی به‌منظور پاک کردن بقایای غذا از روی ظروف تولید شد و فرمولاسیون محصولات شوینده ظروف بر مبنای اینکه برای شستشوی دستی و یا ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرند، متفاوت است.
البته باید به این نکته نیز توجه داشت که نحوه شستشوی ظروف در هر جامعه و فرهنگی متفاوت است.
عادات شستشوی ظروف در استرالیا
با توجه به تحقیقی که با همکاری شرکت نووزایمز در استرالیا به‌منظور بررسی عادات شستشوی ظروف در خانواده‌ها صورت گرفت، مشخص شد که 74 درصد خانواده‌های استرالیایی حداقل یک‌بار در روز ظروف خود را با دست می شستند. 59 درصد جمعیت مصاحبه‌شوندگان در خانه خود ماشین ظرفشویی داشتند ولی فقط 32 درصد از آنها به‌صورت روزانه از این وسیله استفاده می‌کردند. و دلیل آن را اینگونه عنوان نمودند:
- نمی‌توانم منتظر بمانم تا ماشین ظرفشویی پر شود.
- قرص‌های ماشین ظرفشویی سمی هستند.
- ماشین ظرفشویی صدا می‌دهد.
یافته‌های این تحقیق نشان داد که استرالیایی ها از روشهای متفاوتی برای شستن ظروف خود استفاده می کردند:
-47 درصد سینک ظرفشویی را با آب پر کرده و مقداری مایع ظرفشویی اضافه می کردند. سپس ظروف را در آن قرار داده، کف ایجاد کرده و سپس آبکشی می‌نمودند.
– 23 درصد مایع ظرفشویی را از طریق اسکاچ یا برس به ظروف زده، کف ایجاد کرده و سپس آبکشی می‌کردند.
– 11 درصد مایع ظرفشویی را مستقیماً به ظروف زده و ظروف را تک‌تک با آب شیر آبکشی می‌کردند.
همچنین مشخص شد که 73 درصد از مصاحبه‌شوندگان ظروف خود را قبل از شستشو، تفکیک می‌کردند و 50 درصد این جداسازی را برحسب نوع آنها (مثلا قابلمه‌ها، ظروف، ماگ قهوه، لیوان و قاشق چنگال)، 34 درصد بر اساس میزان باقیمانده غذا و یا وجود غذای سوخته و 16 درصد نیز بر اساس جنس ظروف (استیل، شیشه، چوب، سرامیک و …) انجام می دادند.
66 درصد پاسخگویان عنوان کردند که ظروف خود را قبل شستن خیس می‌کنند و بیش از نیمی از آنها 5 تا 30 دقیقه قبل شستشو و برخی از شب قبل ظروف خود را در آب قرار می‌دادند.
ابزار و شوینده های مورد استفاده
اسفنج بیشترین استفاده را در شستشوی ظروف داشت، به طوری که 88 درصد افراد از اسفنج استفاده می‌کردند. 43 درصد از برس استیل، 32 درصد از برس پلاستیکی و 9 درصد نیز فقط از آب استفاده می‌نمودند. البته گاهی اوقات هم ممکن بود از چند وسیله با هم استفاده کنند.
در میان مصرف‌کنندگان استرالیایی، 99 درصد از مایع ظرفشویی، 3 درصد خمیر ظرفشویی، 7 درصد پودر، 4 درصد اسپری و 5 درصد صابون ظرفشویی استفاده می کردند. استفاده از اسپری نشان‌دهنده تغییر عادت شستشو در جوامع پرمشغله امروز است که اسپری را راهکار سریع‌تری می‌داند.
در خصوص کنسانتره یا معمولی بودن محصولات مورد استفاده در ظرفشویی، تحقیقات نشان داد که 81 درصد پاسخ‌دهندگان از مایع ظرفشویی کنسانتره استفاده می‌کردند؛ زیرا تصور داشتند که با خرید یک شوینده کنسانتره می توانند به مزایای زیر دست پیدا کنند:
- صرفه جویی در هزینه (25 درصد)
- شستن تمیزتر ظروف (25 درصد)
- دیرتر تمام شدن محصول (23 درصد)
- امتحان کردن یک محصول جدید (16 درصد)
- سازگاری با محیط‌زیست (10 درصد)
انتخاب برند
بر اساس تحقیقات انجام شده، مهمترین عواملی که مصرف کنندگان را به انتخاب یک برند خاص هدایت می نمود، عملکرد بهتر در پاک کردن ظروف، داشتن رایحه مطلوب، لطافت با پوست و سازگار بودن با محیط‌زیست بود.
انتظارات مصرف کننده از یک مایع ظرفشویی خوب
با توجه به هدف اصلی مایع ظرفشویی، قطعا پاک کنندگی و تمیزی ظروف مهمترین انتظاری است که از یک مایع ظرفشویی می رود. البته نظرسنجی انجام شده نشان داد که تمیزی ظروف تعاریف متفاوتی دارد. 60 درصد مصرف کنندگان، حس تمیزی به هنگام لمس ظروف، 31 درصد ظاهر تمیز ظرف‌ها و 7.7 درصد بوی تمیزی را فاکتورهای پاکیزه بودن می‌شناختند.
بر اساس نظرسنجی انجام شده، پاک نشدن لکه غذا از روی ظروف یکی از معضلات خانم‌ها در منزل بود، زیرا آنها را مجبور می‌کرد مجدداً برخی ظروف را بشویند. آنها با اشاره به بیشترین بقایای غذا روی ظروف شامل چربی، غذای سوخته، تخم مرغ، گوشت و شیر، برنج، پاستا، نودل و جو، سخت ترین لکه ها را به ترتیب زیر عنوان نمودند:
- غذای سوخته (73 درصد)
- روغن و چربی (57 درصد)
- برنج، پاستا، نودل (20 درصد)
- تخم‌مرغ، گوشت و شیر (17 درصد)
- جو (11 درصد)
و بنابراین مهمترین توقع مصرف کنندگان از یک مایع ظرفشویی خوب از بین بردن باقیمانده های سرسخت مواد غذایی بود. آنها توقعات خود را به شرح زیر اعلام نمودند:
- بتواند باقیمانده سرسخت مواد غذایی را پاک کند
- نیاز به سابیدن ظروف را کمتر کند
- لطافت با پوست داشته باشد
- به هنگام استفاده مصرف آب کمتری لازم باشد
- با محیط‌زیست سازگار باشد
- رایحه دل‌نشین داشته باشد
پاک کنندگی بهتر آنقدر برای مصرف کنندگان اهمیت داشت که حاضر بودند برای آن تا 30 درصد بیشتر بپردازند.
آنزیم چگونه می تواند به برآوردن توقعات مصرف کنندگان کمک کند؟
با استفاده از آنزیم در فرمولاسیون مایع ظرفشویی، می توان باقیمانده های سرسخت مواد غذایی را راحت تر از روی ظروف پاک نمود. مایع ظرفشویی آنزیم دار می تواند زمان خیساندن ظروف را کاهش و نیاز به سابیدن ظروف را کمتر کند، بنابراین مصرف آب را نیز کاهش می دهد. با استفاده از آنزیم می توان از میزان مواد شیمیایی مانند سورفکتانتها که مهمترین عامل پاک کنندگی در مایع ظرفشویی هستند و در عین حال به پوست دست آسیب می رسانند و برای محیط زیست مضر هستند، کاست و بنابراین محصول ملایمتری که سازگاری بیشتری با محیط زیست دارد، تولید نمود. همچنین با استفاده از آنزیمها می توان به فرمولهای کنسانتره دست یافت. بنابراین می توان گفت بخش مهمی از انتظارات مصرف کنندگان با استفاده از آنزیم در فرمولاسیون مایع ظرفشویی برآورده می گردد.
نوو نورد دارو، تنها نماینده رسمی آنزیم های Novozymes دانمارک در ایران
