طرح سولیکو کاله؛ احداث 10 هزار واحد دامداری خانگی
در دومین همایش لبنیات که در تاریخ 19 تیرماه 1402 در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برگزار شد، غلامعلی سلیمانی، رئیس و مالک کارخانه سولیکوکاله طرحی را برای احداث 10 هزار واحد دامداری 100 رأسی ارائه داد که می‌تواند از کمبود شیر در ایران در سال‌های آینده جلوگیری نماید. این درواقع به معنای حمایت از دامداری‌های خانگی است.
بر اساس گزارش IFCN Dairy در سال 2022، ایران در میان کشورهای تولید‌کننده شیر در جهان، جزو کشورهایی است که تولید شیر مازاد بر نیاز دارد. این در حالی است که پیش‌بینی‌ها برای سال 2026 نشان می‌دهد که ایران دچار کمبود شیر خواهد شد. دلیل مطرح شده، خشک‌سالی واز بین رفتن گله‌های کوچک است. غلامعلی سلیمانی، مالک کارخانه سولیکو کاله، راه حل این مشکل را احداث دامداری‌های کوچک و حمایت از دامداری‌های خانگی می‌داند.
بی‌انگیزگی دامداران، از عواقب قیمت‌گذاری دستوری
از نظر هزینه‌های تولید، ایران یکی از گران‌ترین کشورهای تولید‌کننده شیر محسوب می‌شود ولی درآمد فروش آن خوب نیست؛ در ایران شیر به ارزان‌ترین قیمت ممکن به فروش می‌رسد و این از پیامدهای دستوری بودن قیمت‌ها است. دامداری‌ها نیز با مشکلات بسیاری روبرو هستند. مصرف کنسانتره در خوراک گاو شیری بالا است و نادیده گرفتن نظام عرضه و تقاضا و عدم قیمت‌گذاری مناسب بر اساس میزان پروتئین همانند دیگر کشورها، انگیزه دامدار را برای بهبود کیفیت شیر از بین برده است.
بیشتر بخوانید: قیمت‌گذاری؛ راه‌حلی که موثر واقع نشده
عقب‌ماندگی از استانداردهای بین‌المللی
استاندارد شیر خام در کشور ما به حدود 60 تا 70 سال قبل بر می‌گردد و نیاز به به‌روز رسانی دارد. در تعریف بین‌المللی شیر گفته شده که باید دارای 11.5 درصد ماده خشک باشد اما تنها 25 درصد از شیر تولیدی کشور در حد استاندارد بین‌المللی است و مابقی زیر این استاندارد تولید می‌شود. میزان 10 تا 20 درصد شیر تولیدی کشور نیز از نظر چربی و میزان پروتئین پایین‌تر از استاندارد است. البته شرکت‌های انگشت‌شماری هم هستند که شیری باکیفیت و در حد استانداردهای بین‌المللی تولید می‌کنند.
حمایت از دامداری‌های خانگی؛ طرح شرکت کاله برای افزایش تولید شیر
مهم‌ترین بخش در طرح احداث 10 هزار دامداری 100 رأسی، حمایت از دامداری‌های خانگی است. به گفته غلامعلی سلیمانی، رئییس سولیکوکاله، اولین بحث در توسعه دامداری‌ها، بحث اشتغال است. با افزایش یک کیلوگرم سرانه مصرف شیر در کشور، می‌توان برای 2000 نفر کار ایجاد نمود. افزایش تولید پروتئین حیوانی و بحث توسعه منابع روستایی از دیگر دستاوردهای توسعه دامداری‌های خانگی است. توسعه معیشت در مناطق روستایی با استفاده از لبنیات یک رویکرد جهانی است. دولت‌ها هدف توسعه لبنیات را حمایت از ذخیره تولید اعلام کرده‌اند. اما برخلاف موانعی که بیشتر کشورها با آنها مواجه هستند یعنی کمبود منابع مالی، زمین و نیروی کار، در ایران ما با مشکل کمبود آب مواجه هستیم.
بیشتر بخوانید: سازمان‌سازی و کنش‌گری تنها راه نجات صنعت لبنیات است
شرکت‌های بزرگ لبنی دنیا در تلاش برای حمایت از صنعت لبنیات
ایده‌ای که شرکت کاله در این همایش مطرح نمود، ایده جدیدی نیست؛ شرکت‌های بزرگی چون نستله، لندولیکس و غیره نیز چنین طرح‌ها و ایده‌هایی دارند. به عنوان مثال شرکت نستله که بزرگ‌ترین شرکت لبنی جهان است، در طرح توسعه صنعت لبنیات مواردی را چون احداث مراکز جمع‌آوری شیر مجهز برای کنترل کیفی، توزین، سیستم پرداخت و تجهیزات خنک‌کننده، ارائه خدمات فنی رایگان دامپزشکی، اختصاص سالانه 25 میلیون دلار وام، پرداخت نقدی به دامداران در روز تحویل و برنامه جهانی کاهش فقر و بهبود تغذیه در کشورهایی چون چین، هندوستان، کلمبیا، پاکستان، سریلانکا و اندونزی را در برنامه خود دارد.
شرکت لندولیکس نیز توسعه روستایی برای کاهش فقر و پروژه توسعه لبنیات در بنگلادش را در برنامه‌های خود قرار داده است. همچنین طرح‌هایی چون تغذیه برای پیشرفت در موزامبیک و تانزانیا، برنامه رقابتی لبنیات در کنیا، رواندا و تانزانیا و تقویت ارزش زنجیره لبنیات در مالاوی و آمریکای مرکزی از دیگر برنامه‌های این شرکت است.
شرکت فریزلند کمپینا نیز ایجاد مرکز توسعه لبنیات در چین، برنامه آموزش دامدار به‌دامدار در آسیا، برنامه‌های مشاوره‌ای و ایجاد اتحادیه‌ها در آفریقا و آسیا، حمایت مالی برای ایجاد زیرساخت‌ها و تأمین شیر منطقه‌ای و برنامه‌های تبادل اندیشه و هم‌فکری میان دامداران در هلند، آسیا و آفریقا را در دستور کار خود دارد.
شرکت فونترا هم از دیگر شرکت‌های بزرگ لبنی است که برای اجرای برنامه توسعه دامداری‌های کوچک در سریلانکا، کمک‌هزینه احداث دامداری در اندونزی، احداث دامداری های بزرگ در آمریکای لاتین، کاهش هزینه تولید شیر در شیلی و پروژه تعاونی شیر نیوزیلند – هوکایدو در ژاپن و بهبود کیفی شیر درفیلیپین تلاش می‌کند.
مشوق‌ها و حمایت‌های لازم در طرح توسعه دامداری‌ها
شرکت سولیکوکاله در این طرح مشوق‌هایی را در نظر گرفته است که تسهیلات بانکی 70 درصدی با بهره 6 تا 9 درصد از بانک‌های کشاورزی، صندوق کارآفرینی، بانک توسعه تعاون و پست بانک، آورده تنها 30 درصدی متقاضی در سه سطح کوچک، متوسط و بزرگ و معافیت‌های مالیاتی را شامل می‌شود.
به گفته سلیمانی، پروسه اخذ مجوز بسیار طولانی و فرسایشی است که برای به نتیجه رسیدن این طرح نیاز به اصلاح و ساده‌سازی دارد. همچنین لازم است برنامه‌هایی برای آموزش دامدار به دامدار و ارتقای کیفیت بهداشتی شیر خام ایجاد گردد. خدمات فنی دامپروری و دامپزشکی باید منطبق با شرایط حاکم در منطقه ارائه گردد. خوراک استاندارد برای دام تأمین، نژادهای مناسب دام معرفی، اسپرم مناسب در دسترس و برنامه‌های اصلاح نژادی اجرا گردد. شیر و گوشت نیز باید به صورت تضمینی جمع‌آوری و خرید شود.
میکروسکوپ را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
