گزارش آخرین تحولات و دستاوردهای صنایع بسته‌بندی ایران و جهان
مدیریت بانک‌داری شرکتی بانک سامان؛ صنعت بسته‌بندی از جمله صنایعی است که می‌توان اذعان داشت که سایر صنایع برای عرضه و فروش محصول خود به این صنعت وابسته هستند. ویترین ارائه محصول، برندینگ و هویت کالا وابستگی زیادی به نوع بسته‌بندی در کنار کیفیت دارد و یکی از مولفه‌های مهم و تعیین‌کننده در پیشرفت کشورهای توسعه‌یافته و توفیق آن‌ها در افزایش تولیدات و تصاحب و گسترش سهم بازار در گرو صنعت بسته‌بندی است. حضور در بازارهای بین‌المللی و توسعه صادرات غیرنفتی مستلزم سرمایه‌گذاری و توجه ویژه به صنعت بسته‌بندی است. با دقت نظر به این موارد و اهمیت این صنعت، بانک سامان به‌منظور مطالعه و شناخت دقیق‌تر صنعت بسته‌بندی و رفع نیازمندی‌های بانکی نسبت به تهیه این گزارش اقدام کرده است.
صنعت بسته‌بندی و گونه‌شناسی محصولات
بسته‌بندی محصولات با سه هدف کلی انجام می‌شود:
1- نگهداری کالا
2- حمل‌و‌نقل کالا
3- اطلاع‌رسانی در مورد محتوی بسته‌بندی و تبلیغات
و صنایع بسته‌بندی به دو گروه کلی تقسیم می‌شود:
– تولید لوازم بسته‌بندی
– تولید تجهیزات بسته‌بندی
لوازم بسته‌بندی خود به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1- لوازم پلاستیکی
2- بسته‌بندی سلولزی
3- صنعت بسته‌بندی فلزی
4- ظروف شیشه‌ای
در سال‌های اخیر با برجسته‌شدن معضلات محیط زیستی، تجزیه‌ناپذیر‌بودن و هزینه بالای جمع‌آوری و بازیافت محصولات پلاستیکی، صنعت بسته‌بندی به سمت تولید پلاستیک‌های تجزیه‌پذیر و استفاده از سایر مواد اولیه حرکت کرده است. تجهیزات بسته‌بندی برخلاف لوازم بسته‌بندی خاصیت مصرفی ندارند و به‌عنوان بخشی از سرمایه‌گذاری ثابت خط تولید به کارخانه ها اضافه می‌شود.
بازار جهانی صنایع بسته‌بندی
در حال حاضر بسته‌بندی محصولات نهایی 57 درصد از ارزش این بازار را در بر‌می‌گیرد. در بین محصولات مصرفی بسته‌بندی‌شده (CPG) گروه کالایی محصولات خوراکی و آشامیدنی به ترتیب بیشترین تقاضای لوازم و تجهیزات بسته‌بندی را به خود اختصاص می‌دهند.نوآوری در تولید محصولات جدید بسته‌بندی و دسترسی به مواد اولیه ارزان‌قیمت اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار در سودآوری این صنعت به شمار می‌روند. در سال‌های اخیر صنعت تولید محصولات بسته‌بندی سلولزی زیان‌ده بوده است. درمقابل تولید محصولات بسته‌بندی پلاستیکی منعطف بالاترین بازدهی سرمایه‌گذاری را داشته است.
ارزش بازار جهانی صنایع بسته‌بندی به تفکیک محصولات (میلیارد دلار)
تقاضای جهانی محصولات بسته‌بندی به تفکیک صنایع مصرف‌کننده – 2019 (درصد)
بیشتر بخوانید: کاهش مؤثر بسته‌بندی،اقدامی سود ده برای تمامی زنجیره تأمین
بازار لوازم و تجهیزات بسته‌بندی در ایران
- ارزش بازار و روند عرضه و تقاضا
ظرفیت تولید انواع جعبه و کارتن سلولزی به بیش از 3.4 میلین تن و ظرفیت تولید ورق کارتن، مواد اولیه تولید کارتن به 3 میلیون تن می‌رسد. ظرفیت تولید سایر مواداولیه تولید بسته‌بندی مانند کاغذ فلوتینگ، کاغذ لاینر، انواع مقوا و کاغذ کرافت نیز بیش از 2 میلیون تن است.
صنایع تولید محصولات خوراکی و آشامیدنی نیمی از تقاضای صنعتی «لوازم بسته‌بندی» را به خود اختصاص می‌دهند.
عرضه و تقاضای لوازم بسته‌بندی – 1397 (هزار میلیارد ریال)
آمار نسبت هزینه بسته‌بندی به مجموع هزینه‌های تولید برای صنایع مختلف متفاوت است. در این بین صنایع نوسیدنی با اختلاف از سایر صنایع پیش است و یک‌چهارم هزینه تولید محصولات نوشیدنی صرف بسته‌بندی این محصولات می‌شود. صنایع دارویی، دخانیات و صنایع غذایی در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. شرکت‌های صنایع نوشیدنی در طی سال‌های اخیر و با افزایش هزینه بسته‌بندی‌های فلزی، به سمت استفاده از سایر بسته‌بندی‌های ارزان‌قیمت‌تر مانند بطری‌های PET روی آورده‌اند.
صنایع غذایی به‌تنهایی 40 درصد از مصرف لوازم بسته‌بندی را به خود اختصاص می‌دهد. در این بین «صنایع لبنی»، «صنعت فراوری و نگهداری میوه و سبزی‌ها» و «تولید روغن» بیشترین سهم از این بازار را به خود اختصاص می‌دهند.
- صادرات
ارزش صادارت مواد اولیه و محصولات نهایی صنعت بسته‌بندی در طی سال‌های 1396 تا 1397 رشد چشم‌گیری داشته و از 875 به 1048 میلیون دلار رسیده‌است. اما در سال 1398 و با ممنوعیت صادرات این گروه‌های کالایی ارزش صادرات این محصولات به 70 میلیون دلار سقوط کرد.
لوازم بسته‌بندی پلاستیکی: شامل مواداولیه بسته‌بندی و محصولات نهایی که در طی سه سال گذشته 35 درصد از ارزش صادرات مربوط به مواد اولیه بسته‌بندی، فیلم‌ها و ورق‌های پلاستیکی می‌شود.
لوازم بسته‌بندی سلولزی: به‌طور میانگین 55 درصد از ارزش صادرات بسته‌بندی سلولزی در سال 1398 به‌صورت کاغذ و مقوای خام مخصوص بسته‌بندی و 45 درصد باقی‌مانده به‌صورت بسته‌بندی‌های سلولزی آماده بوده است.
لوازم بسته‌بندی فلزی: به طور میاینگین حدود 43 درصد ارزش صادرات محصولات بسته‌بندی فلزی در سال 1396، منابع فلزی بزرگ بوده است و قوطی‌های کنسرو و نوشابه با 27 درصد سهم در رتبه بعدی قرار داشتند.
محصولات شیشه ای: بیش از 95 درصد ارزش صادارت محصولات شیشه ای در بین سال‌های 1396 تا 1397 به انواع بسته‌بندی‌های شیشه‌ای مواد غذایی اختصاص دارد. صادرات شیشه دارو و آمپول در طی سال‌های اخیر حدود یک میلیون دلار درآمدزایی ارزی برای کشور داشته است.
تجهیزات بسته‌بندی: در طی 4 سال گذشته بیش از 31 میلیون دلار تجهیزات بسته‌بندی به خارج از کشور صادر شده است که 60 درصد از این مقدار ماشین‌های بسته‌بندی پرکن بوده‌اند.
دو کشور عراق و افغانستان 77 درصد از بازار صادرات لوازم و تجهیزات بسته‌بندی را به خود احختصاص داده‌اند. محصولات پلاستیکی و سلولزی 93 درصد از محصولات صادراتی به عراق و 98 درصد به افغانستان را تشکیل می‌دهند.
- واردات
حدود نیمی از مصرف داخلی لوازم بسته‌بندی از طریق واردات تأمین می‌شود. تنها 36 درصد از تولیدات داخلی لوازم بسته‌بندی در کشور مصرف و 64 درصد تولیدات صادر می‌شود. در طی چهارسال گذشته به‌طور میانگین سالانه 860 میلیون دلار لوازم و تجهیزات بسته‌بندی به کشور وارد شده است. پس از سال 1396 و با افزایش قیمت دلار، ارزش واردات این محصولات سیری نزولی داشته و از یک میلیارد دلار در سال 1396 به 700 میلیون دلار در سال 1398 رسیده است.
به‌طور میانگین 39 درصد از سهم واردات لوزام و تجهیزات بسته‌بندی در سال‌های اخیر به محصولات پلاستیکی اختصاص‌یافته است. عمده واردات این محصولات به گروه کالایی ورق و فیلم‌های پلاستیکی مورد استفاده در لوازم بسته‌بندی اختصاص دارد. در‌این‌بین سهم مواد اولیه این گروه کالایی، کاغذ و مقوای بسته‌بندی به‌طور میانگین 84 درصد است.
کشورهای چین، امارات و ترکیه اصلی‌ترین مبادی وارداتی لوازم و تجهیزات بسته‌بندی به‌شمار می‌روند. چین به‌عنوان اصلی‌ترین مبدأ واردات بسته‌بندی پلاستیکی وامارات به‌عنوان اصلی‌ترین مبدأ واردات تجهیزات بسته‌بندی شناخته می‌شود. کشورهای آلمان و ایتالیا در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ترکیه سومین مبدأ عمده واردات لوازم و تجهیزات بسته‌بندی است.
در طی سال‌های اخیر و با افزایش قیمت دلار، سهم واردات لوازم بسته‌بندی از مجموع تقاضای داخلی افزایش یافته است. فناوری تولید لوازم بسته‌بندی در داخل از کشور نمی‌تواند پاسخگوی این بازار رو‌به‌رشد باشد.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه آخرین تحولات و دستاوردهای صنایع بسته‌بندی ایران و جهان، می‌توانید گزارش کامل بانک سامان را در امور مربوط به شرکت‌ها دنبال کنید.
میکروسکوپ را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
