پایداری اجتماعی: سرمایه‌گذاری پر سود
تهیه کننده: فهیمه وکیل ها
واژه «پایداری» امروز برای توصیف جهانی به کار گرفته می‌شود که در آن نظام‌های انسانی و طبیعی توأمان بتوانند تا آینده‌ای دور ادامه حیات دهند و توسعه پایدار، توسعه‌ای است که نیازهای نسل حاضر را بدون به خطر انداختن نیازهای نسل آینده پاسخ دهد. ریشه نگرش توسعه پایدار به نارضایتی از نتایج توسعه و رشد اجتماعی – اقتصادی در شهرها از دیدگاه اکولوژی برمی‌گردد؛ اما بحث‌های توسعه پایدار اغلب بر جنبه‌های زیست‌محیطی یا اقتصادی پایدار متمرکز بوده و پایداری اجتماعی اغلب نادیده گرفته شده است، درحالی‌که برای دستیابی به جامعه توسعه یافته باید به هر سه بعد پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی به‌صورت متعادل توجه شود. بی‌توجهی به عوامل اجتماعی در فرایند توسعه، آن را با مخاطره جدی مواجه می‌سازد و حتی ممکن است اثربخشی برنامه‌ها و پروژه‌ها را کمرنگ کند و باعث بروز اختلال در توسعه اقتصادی و زیست‌محیطی گردد.
در اواخر قرن 20 علاوه بر اینکه جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی اهمیت یافت، این نکته نیز روشن شد که مشکلات محیطی به وجود آمده، ارتباط تنگاتنگی با نوع رابطه انسان و محیط پیرامون او دارد؛ بنابراین مدل‌های سنّتی رشد و توسعه زیر سؤال رفت. در سال 2000 برای نخستین بار اتحادیه اروپا مباحث اجتماعی را جزء جدایی‌ناپذیر مدل‌های توسعه معرفی و آن را به‌عنوان بعدی از توسعه پایدار تعریف کرد که بین ابعاد زیست – محیطی، اقتصادی و اجتماعی با هدف بهبود شرایط زندگی جامعه تعادل ایجاد می‌کند.
بنابراین از ابتدای قرن بیست و یکم، نگاه توسعه پایدار صرفاً متوجه به ابعاد زیست‌محیطی و یا اقتصادی نیست، بلکه پایداری اجتماعی نیز به‌عنوان یک جزء اساسی از توسعه پایدار موردتوجه ویژه سیاستمداران و برنامه ریزان قرار گرفته است. به‌عنوان‌مثال، ازنظر اقتصادی، یک نظام اقتصادی پایدار قادر است کالا و خدماتی تولید کند که بدهی خارجی دولت را کاهش دهد و از ایجاد وضعیتی نامتعادل بین بخش‌های مختلف اقتصادی جلوگیری نماید تا به تولیدات کشاورزی و صنعتی آسیب وارد نگردد.
ازنظر زیست‌محیطی، یک نظام با محیط‌زیست پایدار، باید بتواند از منابع حیاتی و استراتژیک حمایت و از بهره‌برداری بی‌رویه منابع تجدید ناپذیر جلوگیری نماید و درنهایت، مانع کارکردهایی شود که به تخریب محیط زیست منجر می‌گردد و ازنظر اجتماعی، یک نظام اجتماعی پایدار باید بتواند به توزیع برابر منابع و تساوی تسهیلات و خدمات اجتماعی، از قبیل بهداشت، آموزش، برابری جنسی، پاسخگویی سیاسی و مشارکت، دست یابد.
عدالت اجتماعی و پایداری جامعه؛ دو مفهوم اصلی پایداری اجتماعی
عدالت اجتماعی به معنای توزیع عادلانه منابع در جامعه و امکان دسترسی عادلانه به شغل، مسکن و خدمات محلی است و پایداری اجتماعی به زیست پذیری و عملکرد جامعه به‌عنوان یک‌نهاد جمعی تأکید دارد. چهار اصل مشارکت، امنیت، عدالت و کیفیت زندگی از ارکان اصلی پایداری اجتماعی هستند. در یک اجتماع پایدار، به نیازهای اساسی مانند مسکن و درآمد پاسخ عادلانه داده می‌شود. همان‌گونه که مطابق با ظرفیت‌های فردی، فرصت‌های شغلی متنوع، امکانات و برنامه‌های تفریحی، فرهنگی و اوقات فراغت مناسب با حداقل هزینه وجود دارد و برای ظرفیت‌های اجتماعی مانند هویت و مشارکت نیز، مکانهای مناسب برای برگزاری فعالیتهای هنری و اجتماعی در جهت توسعه سازمانهای اجتماعی ارائه می‌گردد.
پایداری اجتماعی بر جنبه‌های مختلف دیگری نیز چون مشارکت، حس مکان، ثبات جامعه و امنیت وابسته است و در این اجتماع در پاسخ به نیازهای اولیه، فردی و اجتماعی افراد تعادل وجود دارد و این تعادل همواره تقویت می‌شود. به‌بیان‌دیگر پایداری اجتماعی عبارت است از اینکه افراد، اجتماعات و جوامع چگونه با یکدیگر زندگی می‌کنند، چگونه به اهداف توسعه‌ای که برای خود انتخاب کرده‌اند، دست می‌یابند و مرزهای فیزیکی و سرزمینشان را به‌عنوان کلیتی یکپارچه درک می‌کنند. در این معنا اصول اجتماعی مانند عدالت و سلامت با مسائل مربوط به مشارکت، نیاز، حس تعلق، سرمایه اجتماعی، اقتصاد، محیط و اخیراً با مفهوم شادی، رفاه و کیفیت زندگی که کمتر نیز قابل‌اندازه‌گیری هستند، ترکیب می‌گردد.
در مورد مشاغل سبز بیشتر بدانیم.
تغییرات کالبدی: سیاستی در راستای توسعه پایدار اجتماعی
سیاست دیگری که می‌تواند پایداری اجتماعی را ارتقاء دهد، بیشتر ناظر بر تغییرات کالبدی است. این سیاست با اقداماتی در دو بخش کاهش جرم و افزایش امنیت در محیط و ارتقاء کیفیت محیط مسکونی سعی بر گام برداشتن در راستای اهداف توسعه پایدار دارد. به‌عنوان‌مثال درزمینهٔ پایداری اجتماعی در مسکن، عوامل کالبدی که تعاملات اجتماعی را تشویق می‌کنند، دارای اهمیت بیشتر است، بدین‌صورت که با طراحی خوب فضای باز، عرصه و تراکم مسکونی، رعایت مرزهای اولیه و ثانویه و سرزندگی می‌توان گام مؤثری برای پایداری اجتماعی محیط‌های مسکونی برداشت.
بهره‌وری بالاتر، حاصل اجتماع پایدار
هدف اصلی پایداری اجتماعی این است که نسل‌های آینده دسترسی یکسان و یا بیشتری به منابع اجتماعی نسبت به نسل کنونی داشته باشند. در واقع پایداری اجتماعی زیر چتر عنوان زندگی سالم، بارور و هماهنگ با طبیعت و همچنین «اطمینان از آینده‌ای بهتر برای همه» تعریف شده است. پایداری اجتماعی یک سرمایه‌گذاری مناسب تجاری است چراکه وقتی کارگران به‌طور عادلانه حقوق بگیرند و در شرایط ایمن کار کنند، از سلامت و بهره‌وری بالاتری برخوردار هستند. کارگران سالم و با بهره‌وری بیشتر سود بالاتری را برای شرکت‌ها به ارمغان می‌آورند. علاوه بر این، شرکت‌های پایدار اجتماعی حمایت بیشتری از سمت مشتری دریافت می‌کنند، زیرا مصرف‌کنندگان بیشتر تمایل دارند مشاغلی را پشتیبانی کنند که رفتار عادلانه‌ای با کارگرانشان دارند.
برای ارتباط بیشتر با ما، ما را در اینستاگرام دنبال کنید:
https://www.instagram.com/microscope.magazine/
