طرح‌های بسته‌بندی که خواهان ندارند ، دلایل ضعف بسته‌بندی در ایران
به گفته مدیر بازرگانی یک گروه صنعتی بین‌المللی موفق، ضعف بسته‌بندی در ایران بیشتر ناشی از نوع فرهنگ مصرف در میان ایرانیان است. پایین بودن نسبی تنوع و کیفیت بسته‌بندی در ایران در مقایسه با سایر کشورها باعث شده است که مردم تمایل به‌صرف هزینه کمتر برای بسته‌بندی داشته باشند.
احسان مسعودی، مدیر بازرگانی گروه رحمانی که کار تولید و بسته‌بندی انواع خشکبار، عسل، آبمیوه و محصولات سلامت‌محوری چون نات‌بار و پوره میوه با برندهای مانی و کاریز را در دست دارد، درباره فرهنگ مصرف عموم مردم در ایران و دیدگاه موجود نسبت به بسته‌بندی به مجله میکروسکوپ گفت: عموم مردم تمایل به‌صرف هزینه کمتر برای بسته‌بندی دارند چون اعتقاد دارند درنهایت باید آن را دور بریزند؛ بنابراین آنچه اهمیت دارد خود محصول است نه بسته‌بندی آن. به دنبال این نوع تفکر، عموم مردم به‌جای انتخاب بسته‌بندی گران‌قیمت به‌عنوان‌مثال شیشه‌ای، سراغ کاغذی یا پلاستیکی می‌روند که ارزان‌تر است. یا در مورد دستمال‌کاغذی، آن را به‌صورت فله خریداری می‌کنند.
وی سپس در خصوص عکس‌العمل آنی مردم در برابر بسته‌بندی‌های زیبا و باکیفیت افزود: گاهی مردم حتی نزدیک محصولات با ظاهر زیبا و باکیفیت نمی‌شوند چون باور دارند قیمت آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی بالاتر است. درحالی‌که ممکن است این نوع بسته‌بندی مقرون‌به‌صرفه تر باشد. به همین دلیل تلاش شده تا قیمت آب‌میوه‌های کاریز که در بسته‌بندی‌های شیشه‌ای باکیفیت عرضه می‌شوند، نزدیک به محصولات مشابه آن باشد، به همین دلیل از اقبال بیشتری برای خرید مواجه شده است.
او سپس در خصوص جایگاه بسته‌بندی در کشورهای پیشرفته افزود: در دنیا حتی بسته‌بندی‌های هوشمند طراحی و وارد بازار شده است. به‌عنوان‌مثال در ژاپن نوعی از بسته‌بندی هوشمند معرفی شده است که می‌تواند با استفاده از نشانگرهای خاص عمر باقیمانده محصولی چون گوشت را نشان دهد.
مسعودی سپس در خصوص سیاست‌های بسته‌بندی در گروه رحمانی بیان داشت: کلیه طرح‌های بسته‌بندی محصولات این شرکت در دفتر اروپای آن شکل می‌گیرد و ماشین‌آلات آن‌هم از خارج از کشور وارد می‌شود. گرچه بسیاری از اقلام بسته‌بندی داخلی سازی شده است، هنوز بخشی وارد می‌شود. به‌عنوان‌مثال شیشه‌های آبمیوه کاریز و درب آن که کاملاً وکیوم است، اخیراٌ در داخل تولید می‌شود؛ اما فیلتر گرید غذایی آن در داخل قابل‌تولید نیست و بنابراین وارد می‌شود. در مورد جعبه نیز بر اساس استانداردهای این گروه و با درنظرگرفتن مسیرهای دریایی در صادرات، باید بتواند فشار بالای 5000 نیوتن بر مترمربع را تحمل کند که خوشبختانه تولیدکنندگان داخلی توانسته‌اند تکنولوژی خود را همپای شرکت های خارجی بهبود بخشند. در مورد عسل ساشه ای هنوز تولید بسته بندی آن در داخل امکانپذیر نشده و در مورد پوره میوه کاریز هم فویل آن که دارای یک لایه محافظ اکسیژن است، هنوز در ایران تولید نمی‌شود و وارداتی است.
وی دلیل عدم داخلی سازی را ضعف طراحی دانست و افزود: در ایران سازنده‌های ماشین‌آلات بسته‌بندی وجود و کیفیت قابل‌قبولی هم دارند. گرچه کیفیت آن‌ها با مشابه مثلاٌ آلمانی آن فاصله دارد اما تفاوت در هزینه تفاوت در کیفیت را توجیه می‌کند؛ بنابراین مشکل فن‌آوری در ساخت ماشین‌آلات نیست بلکه مشکل ضعف در طراحی است که درواقع ابتدای کار بسته‌بندی است. اول باید طرح به وجود آید، اجرایی بودن آن بررسی شود و سپس در صورت اجرایی بودن ماشین‌آلات آن ساخته و خریداری گردد. در ایران این روند در حال بهبود و ارتقا و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی است.
شما میتوانید مطلب بسته بندی های خوردنی را اینجا بخوانید
او در پایان در پاسخ به این سؤال که پرداخت هزینه و توجه به بسته‌بندی آیا تضادی با بحث زیست‌محیطی دارد گفت: طرح‌های بسیاری در دنیا برای بازیافت و چرخش در این مورد وجود دارد؛ بنابراین اگر برای بسته‌بندی باکیفیت و زیبا به‌درستی هزینه شود مغایرتی با مسائل زیست‌محیطی ندارد. به‌عنوان‌مثال شیشه‌های آب‌میوه‌های کاریز چون کیفیت خوب و درب وکیوم دارند، معمولاً دور ریخته نمی‌شوند و برای نگهداری مواد غذایی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. در قدیم هم مردم شیشه‌های نوشابه را بازمی‌گرداندند و در ازای آن پول دریافت می‌کردند. کارخانه‌ها هم شیشه‌ها را پس از شستشو دوباره پر می‌کردند و به دست مردم می‌رساندند. این طرح و دیگر طرح‌های زیست‌محیطی باهدف داشتن یک بسته‌بندی زیبا، مقاوم و هم‌زمان دوستدار محیط‌زیست در گروه رحمانی در حال بررسی است.
در این رابطه مطلب بسته بندی فراتر ازنگهداری را بخوانید .
میکروسکوپ را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
