مشاغل سبز
حرکت به سمت اقتصاد بدون کربن برای جلوگیری از گرمایش زمین نه‌تنها ضامن حفظ محیط زیست بشر برای زندگی است، بلکه با ایجاد مشاغل سبز می‌تواند بشر را در سال‌های آینده از بحران کمبود شغل برهاند.
مشاغل سبز
مفید برای انسان، محیط زیست و اقتصاد
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در سال 2019، انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان باید از سال 2020، سالانه 7.6 درصد تا سال 2030 کاهش یابد تا بتوان به میزان هدف تعیین‌شده در توافق‌نامه پاریس برای جلوگیری از گرمایش کره زمین رسید؛ اما حتی اگر تمام تعهدات این توافق‌نامه اجرا شود، دما تا 3.2 درجه سانتی‌گراد تا پایان این قرن افزایش می‌یابد که افزایش تناوب و شدت پدیده‌های آب‌و‌هوایی ویرانگر را به دنبال دارد.
در این شرایط، بشر باید حرکت به سمت اقتصاد بدون کربن را سرعت بخشد و به محیط‌زیست توجه بیشتری داشته باشد. چنین حرکتی نه‌تنها پتانسیل متوقف کردن تغییرات آب‌و‌هوایی را دارد بلکه با خلق تعداد بی‌شماری شغل سبز، پیشران حقیقی رشد اقتصادی در بسیاری از بخش‌ها است. چیزی که در سال‌های اخیر در اقتصادهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه رخ داده است.
اقتصاد سیرکولار نیز که دربرگیرنده استفاده مجدد، تعمیر، بازیافت و افزایش تولید و مصرف پایدار است، مشاغل سبز بسیاری ایجاد و علاوه بر کاهش زباله، در مصرف انرژی صرفه‌جویی خواهد کرد. اقتصاد سیرکولار از آسیب غیرقابل‌برگشت به اقلیم، تنوع زیستی و هوا، آلودگی آب‌وخاک که به دلیل بهره‌برداری از منابع با سرعتی بالاتر از تجدید آن ایجاد می‌شود، جلوگیری می‌کند.
مشاغل سبز، طبق برنامه محیط‌زیست سازمان ملل به‌صورت زیر تعریف می‌شود: «کار در زمینه کشاورزی، تولید، تحقیق و توسعه، کارهای اداری و فعالیت‌های خدماتی که به شکل پایدار به حفظ و بازگردانی کیفیت محیط‌زیست کمک می‌کنند»
به‌طور خاص و نه انحصاراً، مشاغل سبز، شغل‌هایی را نیز که به محافظت از اکوسیستم و تنوع زیستی، کاهش مصرف مواد، آب و انرژی از طریق استراتژی‌هایی با کارآمدی بالا، اقتصاد کم کربن و یا به حداقل رساندن آلودگی و زباله کمک می‌کنند، در بر می‌گیرد.
حضور مشاغل سبز برای توسعه پایدار، اساسی است زیرا به معضلات جهانی حمایت از محیط‌زیست، توسعه اقتصادی و اجتماعی، پاسخ می‌دهد. سازمان بین‌المللی کار، با درگیر کردن دولت‌ها، کارگران و کارفرمایان به‌عنوان عاملان در امر تغییر، سبز سازی بنگاه‌ها، شیوه‌های کار و بازار کار را ارتقاء می‌بخشد. این تلاش‌ها، فرصت‌های شغلی مناسبی را ایجاد می‌کند و باعث افزایش بهره‌وری منابع و ایجاد جوامع پایدار با میزان تولید کربن پایین می‌شود.
اشتغال سبز به چهار شیوه سبب پایداری می‌گردد:
1: طراحی مشاغل جدید
2: جایگزین شدن برخی مشاغل
3: حذف برخی مشاغل به دلیل ممنوعیت فعالیت آن‌ها
مزایای مشاغل سبز
بر اساس سازمان بین‌المللی کار، این نوع از شغل:
بهره‌وری مصرف انرژی و مواد اولیه را افزایش می‌دهد
انتشار گازهای گلخانه‌ای را محدود می‌کند
زباله و آلودگی را به حداقل می‌رساند
از اکوسیستم محافظت و آن را بازیابی می‌کند
در انطباق با تغییرات اقلیمی مشارکت می‌کند
از دیگر مزایای مشاغل سبز تأثیر آن‌ها روی اقتصاد جهانی است. سازمان بین‌المللی کار اخطار داده است که اگر هیچ تغییری رخ ندهد، رشد موقعیت‌های شغلی متناسب با رشد نیروی کار در کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه نخواهد بود. بااین‌حال این سازمان در گزارش «اشتغال جهانی و چشم‌انداز اجتماعی» در سال 2018، اظهار کرده است: «تغییر در تولید و مصرف انرژی برای دستیابی به هدف کاهش گرمایش زمین ممکن است منجر به خلق حدود 18 میلیون شغل در اقتصاد جهان شود».
مشاغل سبز پررونق
مشاغل دوستدار محیط‌زیست و مرتبط با تولید انرژی، محصولات و فناوری‌های پاک به‌عنوان مشاغل سبز به شمار می‌روند. این مشاغل درنتیجه کربن‌زدایی از اقتصاد و توسعه اقتصاد سیرکولار ایجاد می‌شوند و یا از انطباق مشاغل موجود با واقعیت «سبز» جدید به وجود می‌آیند و ملزم به رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه‌ای در واحدهای شغلی مربوط به خود هستند. متخصص منابع آب، کارشناس مهندسی محیط‌زیست، کارشناس حوزه کشاورزی، مهندسی برق و نجاران و کارگران ساختمانی ازجمله مشاغل سبز شناخته‌شده هستند. بر اساس نظر کارشناسان در سایت Iberdrola، بخش‌های زیر بالاترین پتانسیل را برای ایجاد مشاغل سبز دارند:
انرژی
به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدید پذیر، این نوع از انرژی‌ها در سال 2017 بیش از 500 هزار شغل جدید ایجاد کردند که معادل 5.3 درصد افزایش نسبت به سال 2016 بود؛ و تخمین زده می‌شود که این بخش بیش از 10 میلیون فرد را به کار گیرد. این مشاغل نیازمند افرادی با صلاحیت بالا در بخش انرژی تجدید پذیر هستند مانند مهندسین ارشد در کارخانه‌های ترموسولار که موقعیتی با بالاترین میزان حقوق در جهان دارند.
کشاورزی
بر اساس موسسه تحقیقاتی کشاورزی ارگانیک، بازار این نوع کشاورزی هنوز روند رو به رشدی در جهان دارد و در بسیاری کشورها تا دو برابر افزایش یافته است. ایالات‌متحده آمریکا که بزرگ‌ترین بازار فروش غذاهای ارگانیک است، 6.4 درصد افزایش را در سال 2017 تجربه کرد و به 43700 میلیون یورو رسید. در‌عین‌حال اروپا با رشد 10.5 درصدی فروش 37300 میلیون یورو را تجربه کرد.
طراحی
سیاست‌های اروپایی نیازمند میزان بازیافت زیاد و روبه رشد و خلق شاخص‌های سخت‌گیرانه‌تری برای طراحی اکو نسبت به گذشته است. این واقعیت به‌علاوه آگاهی زیست‌محیطی بسیاری از مصرف‌کنندگان، باعث شده طراحی به سبک اکو برای محصولات بی‌شمار از بسته‌بندی تا سقف خانه‌ها افزایش یابد که منبع شغلی پررونقی است.
گردشگری
در جامعه‌ای که در آن توجه روزافزون به کره زمین وجود دارد، گردشگری اکولوژیک یا اکو توریسم یک روند در حال رشد است و مشاغلی را ایجاد می‌کند که به فعالیت‌هایی مانند طراحی تجربه‌های ماجراجویانه، خلق مسیرهای جدید در کوه‌های مرتفع، کشف مناطق محافظت شده و همچنین بازسازی مناطق روستایی مانند دهکده‌های اکو که درخطر ناپدید شدن هستند، مرتبط است.
حملونقل
این بخش مسئول بیش از 30 درصد انتشار دی‌اکسید‌کربن در اتحادیه اروپا است که 72 درصد آن مربوط به حملونقل زمینی است. بسیاری کشورها در حال حاضر برای کاهش شدید انتشار دی‌اکسید‌کربن از حملونقل، اقدامات جدی اتخاذ کرده‌اند و برنامه‌ریزی اتحادیه اروپا نیز برای کاهش 60 درصدی آن تا سال 2050 نسبت به 1990 است که ایجاد فرصت‌های شغلی زیادی را در بخش وسایل نقلیه الکتریکی و حملونقل ریلی الکتریکی به دنبال دارد.
بدیهی است دانش و مهارت‌های جدید تأثیر بسزایی در ایجاد فرصت‌های کارآفرینی سبز دارد. اشتغال سبز شروع اقتصاد سبز است، با ایجاد اشتغال سبز برای جوانان رشد اقتصاد افزایش می‌یابد و به پیشرفت کشور کمک می‌کند. مشاغل سبز با کاهش مصرف انرژی و به حداقل رساندن پسماند، تأثیرات منفی زیست‌محیطی را کاهش می‌دهند و درنهایت توسعه اقتصادی را از منظر محیط‌زیست پایدار می‌کنند.
